Kinderen leren van mensen, niet van dieren

Kinderen in de hoofdrol

Drie weken geleden kwam in de media het bericht uit dat kinderboeken over dieren minder leerzaam zijn dan kinderboeken over mensen. Volgens onderzoekers aan de universiteit van Toronto kunnen kinderen zich namelijk moeilijker in dieren verplaatsen dan in mensen. Dit heeft als gevolg dat kinderen minder leren van boeken waarin een dier de hoofdrolspeler is. Hoewel er nog veel meer over te zeggen en te onderzoeken is, bevestigt dit waarom ik in mijn kinderboeken mensen, of liever nog kinderen zelf de hoofdrol laat spelen.

Kinderboeken over culturen in verre landen

Toen ik 8,5 jaar geleden zelf moeder werd van onze dochter Noor wilde ik haar al snel gaan voorlezen, maar vooral ook, op een leuke, kindvriendelijke manier vertellen over de prachtige landen waar ik was geweest. En vooral vertellen over de mooie mensen en interessante culturen die ik daar had ontmoet. Zoekend naar boeken over verre landen stuitte ik nagenoeg alleen maar op boeken over sullige zebra’s in Afrika, sluwe tijgers uit India, en ondeugende apen in de jungle van de Amazone. En hoewel dat natuurlijk allemaal hartstikke vermakelijke boeken zijn om voor te lezen, vertelden ze niets over de cultuur van een land of volk, of over de manier waarop kinderen daar leven.

Een groot gemis, vind ik. En daarom besloot ik zelf kinderboeken te gaan schrijven. ‘Tenzin viert feest’ is onlangs opnieuw uitgegeven bij Uitgeverij Antropokids. De prachtige illustraties van René Speelman spreken tot de verbeelding en ironisch genoeg is de illustratie van Tenzin die tussen de haren van een yak door kijkt de meest populaire. Toch weer een dier dus. Wil je het boek bestellen, dan kan dat hier.

Enthousiaste reacties 

Ik heb het boek inmiddels meerdere keren voorgelezen aan groepen jonge kinderen, mijn eigen, maar ook kinderen die mij niet kennen. En keer op keer reageren zij enthousiast. Deels omdat zij zichzelf herkennen in de nieuwsgierige Tenzin en deels omdat de manier waarop hij leeft ook anders is. Maar doordat hij dezelfde leeftijd heeft en net als alle kinderen over de hele wereld, nieuwsgierig, open en ondeugend in het leven staat, kunnen ze zich met hem identificeren. En, zo blijkt uit het eerder genoemde onderzoek en uit mijn eigen voorleessessies, dus ook goed van hem leren. Leren hoe zijn cultuur in elkaar zit, hoe hij de dingen doet.

Activiteiten zetten kinderen verder aan het denken

En het mooie is, dat de kinderen vervolgens zelf nadenken over hoe zijn cultuur, gewoonten en gebruiken, overeenkomen met die van hen zelf. Muziek maken bij een feestje? Dat doen zij ook, alleen de instrumenten en liedjes zijn anders. Niet beter of slechter, anders. Gebedsvlaggetjes met gebeden die uitwaaieren over de hele wereld kennen wij hier niet. Maar ook hier hebben kinderen wensen, voor zichzelf, maar ook voor anderen. En misschien is het best een fijn idee als ook die wensen uitwaaieren over al die andere mensen.

Met de opdrachten achterin het boek kun je zelf aan de slag om kinderen verder te laten nadenken over het onderwerp. De overeenkomsten en verschillen te laten benoemen en goed naar zichzelf en de ander te laten kijken. Leerkrachten uit het basisonderwijs gaven aan dat ze met hun klas, door ‘Tenzin viert feest’ tot andere, hele boeiende gesprekken kwamen. Het ging daarbij om kinderen uit groep 1 tot en met 4.

Andere culturen zijn niet beter of slechter, gewoon anders

Ik heb niet de illusie dat ik met mijn boekje kinderen alles leert over het Tibetaans Boeddhisme of het kloosterleven. Of dat ik hen de hele Tibetaanse cultuur laat begrijpen. Dat is ook niet mijn doel. Mijn doel is hen te laten kennismaken met een cultuur die anders is dan de onze. Niet beter, niet slechter, gewoon anders. En misschien kunnen we er wat van leren? Kinderen staan zo open ten opzichte van alles dat anders is. En willen zo graag de wereld om hen heen begrijpen en ervan leren. En ik denk dat dat het beste gaat door het zo dicht mogelijk bij hen zelf te houden. Dus geen Afrikaanse olifant of Aziatische tijger die hen het land laat zien. Maar gewoon een jongetje of meisje, dat simpelweg laat zien hoe hij of zij leeft.

Nieuwe verhalen zijn onderweg

Inmiddels ben ik bezig met nieuwe verhalen, die zich afspelen in andere landen en andere culturen. En omdat niet alleen jongetjes nieuwsgierig zijn en de wereld willen ontdekken en ik ook niet die indruk wil wekken, door altijd een jongetje te hoofdrol te laten spelen, zullen in de volgende boeken zowel een jongen als een meisje op ontdekkingsreis gaan…

Lees hier meer over de verhalen van Noor & Quint.

Wordt vervolgd….